Bilim insanları yaptıkları yeni araştırmalar sayesinde stresin saçları nasıl beyazlattığı sorusuna bir cevap bulduklarını açıkladı.
Stresin saçların beyazlamasında etkili olduğu düşünülüyor fakat bu beyazlama sürecinin vücutta nasıl meydana geldiği bilinmiyordu. Fareler üzerinde yapılan bir araştırmada şans eseri, yoğun stresin deriyi kontrol eden kök hücrelerini ve saç rengini etkilediği fark edildi. İncelemeler esnasında tüyleri koyu renkli olan bir farenin birkaç hafta içerisinde tamamen beyaza döndüğü gözlemlendi. ABD’li ve Brezilyalı bilim insanları bu bulguların, yaşlanmayla beraber oluşan saç dökülmesini önlemede etkin olan ilaçların da geliştirilmesine fayda sağlayacağını ifade ediyor.
Ailelerin genetik özellikleriyle bağlantılı olarak ortalama olarak 30’lu yaşların ortalarındaki insanların saçları beyazlamaya meyilli olup başlayabiliyor. Doğal yaşlanma süreci ve genlerin etkisi azımsanmayacak miktarda olsa da, stresin de saçların beyazlamasında etkili olduğu araştırmacılar tarafından olası görülüyor. Fakat bilim dünyasındaki araştırmacılar stresin saçları nasıl etkilediğine dair kesin bir bilgiye sahip değildi.
Sao Paolo ve Harvard üniversitelerinden bilim insanlarının Nature dergisinde yayımlanan makalesinde, saçların ağarmasının saç ve saç rengi oluşturmada etkisi olan melanin maddesini yaratan melanosit kök hücresi kaynaklı olduğunu savunuyorlar. Fare üzerinde yapılan gözlemler esnasında, bu düşünceyi destekleyecek bir kanıt yakaladıklarını söylüyorlar. Harvard Üniversitesi araştırmacısı Prof. Ya-Cieh Hsu tarafından söylenen cümle şu şekilde: “Saç ve ciltteki değişikliklerin en büyük kaynağının stres olduğundan eminiz”
Hasar kalıcı
Acıya maruz kalan farelerin vücutlarından salgılanan adrenalin ve kortizol hormonları, sinir sistemlerine etki ederek kuvvetli strese, kalplerinin daha hızlı atmasına, nabzın ve tansiyonlarının yükselmesine sebep oldu. Oluşan bu durum, saç köklerinde üretilen melanin hormonuna etki ederek saç köklerinin azalmasında artış meydana getirdi. Prof. Hsu stresin insan vücuduna negatif etkisinin olduğunu bilindiğini belirterek “Keşfimiz, stresin zarara uğratıcı etkisinin, tahmin edilenden fazla olduğunu göz önüne seriyor. Birkaç günden sonra, pigment yenileyici kök hücreleri tamamen yok olmuştu. Kök hücreler bir kez kaybolduğunda, bu pigment yeniden yenilenemez. Bu nedenle hasar kalıcıdır” dedi.
Başka bir çalışmada, bilim insanları bu değişikliği farelere yüksek tansiyon hastaları için kullanılan, yüksek duyarlılığa engel olan bazı ilaçlar verildiğinde saçta meydana gelen değişimlerin engellendiğini gözlemlemişler. O araştırmada da acı çektirilen fareyle çekmeyen fareleri karşılaştırarak stresle beraber meydana gelen ve kök hücrelere zarar veren proteini saptamışlar. CDK (sikline bağımlı kinaz) ismi verilen bu protein farelere enjekte edildiğinde, verilen bu tedavi tüylerdeki renk değişimini engellemiştir.
Bu araştırmalar sonucunda, saçların beyazlamasını engellemek ve CDK maddesini ilaç olarak uygulamak konusunda bilim insanlarına umut oldu. Beyaz saç için kesin bir tedavi olmayan bu bulgular, stresin vücudu nasıl etkilediği hakkında bilim dünyasına bir fikir verdi.
