Günümüzde cep telefonu ve bilgisayar kullanımı hayli artmış durumda. Dünyanın geçirdiği malum pandemi nedeniyle de ekran başında geçirilen süre eskiye kıyasla yaklaşık iki katına çıktı diyebiliriz. Tüm okul ve üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesi ve masa başı işlerin çoğunun ev-ofis şeklinde varlığını sürdürmesi bunun temel sebeplerinden tabii olarak. Bu şartlar altında ”Uzun Süre Ekrana Bakmanın Sonuçları ve Yapılabilecekler” başlıklı, ekranın yoğun kullanımda sağlığımız üzerindeki olumsuz etkisinden ve bu etkileri en aza indirmenizi sağlayacak hususlardan bahsettiğimiz yazımıza geçelim.
Ekran Başında Uzun Vakit Geçirirsek Ne Olur?
Ekran başında uzun vakitler geçirmek başta göz olmak üzere beyin, omurilik, boyun, kas gibi yapılarımız üzerinde olumsuz sonuçlar doğurur. Bunları nedenleriyle beraber ele almaya çalışalım.
Gözümüz ekrana uzun süre baktığında bu göz kaslarının sadece yakın mesafeye odaklanmasını gerektirir. Bu durumda gözü uzak mesafeye odaklamada görevli kaslar zamanla zayıflar ve genetik yatkınlık da olması durumunda miyop göz kusuru oluşma riski artar, astigmat ve hipermetropiyi tetikler. Göz kırpma sayısı azaldığından gözde kuruluğa ve seğirmeye sebep olur. Gözde batma ve kızarıklık da yoğun ekran kullanımı sonucu karşılaşılabilecek durumlardandır.
Baktığımız ekran iki boyutludur. Ancak birçok görselle ve efektlerle ekranda üç boyutlu nesneleri de algılarız. Bu da uzun süreli ekran kullanımı sonucu yakınlık algımızın bozulmasına sebep olabilir.
Uzun süre ara vermeksizin bakılan ekran sırtta, başta ve ensede ağrıya sebebiyet verir. Dikkat dağınıklığına dolayısıyla odaklanma güçlüğüne neden olur. Kişinin yaratıcılığını ve üretkenliğini de kötü yönde etkilediğine dair araştırmalar mevcut. Zamanla his ve reflekslerde zayıflamaya sebebiyet vermesi sinir sistemimiz üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu gösterir.
TV, bilgisayar ve telefonlarımızın ekranından yayılan mavi ışık uyku düzenimizi bozabilir. Bunu önlemek için yatmadan en az bir saat önce ekrana bakmayı kesmemiz gerekiyor. Hiç değilse okuma modunda kullanarak kısmen mavi ışık filtresi devredeyken daha az etkilenmemiz mümkün.
Ekrandan Olumsuz Etkilenmemek İçin Neler Yapabiliriz?
Öncelikle göz sağlığımız için yapabileceğimiz neler var bir bakalım. Göz sağlığımız için bilgisayar ekranına bakıyorsak ekrana yaklaşık 60cm uzaklıkta olmalıyız. Göz hizamız ekranın üst sınırında olmalı, ekran çok aşağıda veya yukarıda kalmamalı. Telefonla zaman geçiriyorsak da yine gözümüzü zorlamayacak bir konumda ekranı konumlandırmalıyız ve yaklaşık 40cm mesafeden bakmalıyız. Çok yakın bakmak da gereğinden fazla uzaktan bakmak da gözü yorar. Ekranda okuma yapıyorsak yazı puntosunu ideal bir seviyede tutarak okuyabilmek için ekrana yakınlaşmaktan kaçınmalıyız.
Gözünüzü yormadan ekran başında vakit geçirmek için 20-20-20 kuralını uygulamanızın çok faydası olacaktır. Bu şöyle tanımlanır; 20 dakikada bir 20 saniye boyunca 20 metre uzaklıkta bir yere bakmak. Bununla birlikte toplamda iki saat ekrana maruz kaldıktan sonra mutlaka 10 dakika ara verilmeli ve hareket edilmelidir.
Sırt ve boyun ağrıları yaşamak istemiyorsanız normalde de uygulamanız gereken doğru oturuş pozisyonunu sağlamanız gerekiyor. Ekranı uygun konumlandırmak ve sandalyede eğilmeden, gerekirse bel yastığı kullanarak oturmakta yarar var.
Son olarak telefonda hangi uygulamada ne kadar süre geçirdiğinizi tespit edip hiç değilse gereksiz yere ekran karşısında zaman kaybetmemek adına kendinize bazı sınırlar koyabilirsiniz. Sağlıklı günler dilerim.
Meraklısına: Omega 3 Nedir, Faydaları Nelerdir?
