Bugünlerde bisiklete binmek, plaja gitmek, açık havada yürüyüş yapmak, havuza ve denize girmek ne kadar riskli? Klima kullanımı tehlikeli mi? Spor salonlarına gitmenin ve yapılan spor türünün hastalığa yakalanma ile ilişkisi var mı? Merak edilen bütün bu sorular bilimsel bir makale tarafından cevaplandırıldı.
Kontrollü olarak sokağa çıktığımız bu zaman dilimlerinde açık sahalarda Covid-19 hastalığına yakalanma riskinin ne olduğu sorusunu masaya yatıralım. Öncelikle bir uyarı; “Nerede olursanız olun, koruyucu önlemler olarak adlandırılan; maske, mesafe ve el yıkamayı ihmal etmeyin! Yaz sıcaklarının kapımızda belirdiği yeni hayat düzenimizde; parklar, yürüyüş ve bisiklet parkurları, plajlar, deniz ve havuzlar ile spor salonları ve klimalar ne kadar riskli? Bu yazımızda bu sorulara bilimsel yanıtlar arıyoruz.
İç Hastalıkları uzman doktoru “Virüsün bize bulaşması için birden fazla aşama var, eğer bunlardan biri noksan olursa bulaşıp pandemiye kapılma yapma riski azalıyor” sözleriyle devam ediyor: Belirttiğim şeylerden birincisi, mekanda şikayeti bulunsun veya bulunmasın, virüs yayan bir kimsenin varlığı. Bu birey ile 2 metreden fazla yakınlaşmak ve 5 dakikadan daha fazla süre görüşmek korona virüsüne yakalanmaya sebebiyet verebilir. Bahsi geçen kişinin bağırması, şarkı söylemesi, öksürüp, hapşırması hatta bazen sadece nefes alması bile risk faktörüdür. Alana saçtığı virüsün miktarı ve bunun el veya direkt yüzümüze teması da hastalanmamızı açıklayan sebepler içerisindedir. Ardından ise devreye kişinin bağışıklık mekanizmasının kuvveti giriyor.
Parklar, yürüyüş yapmak ve bisiklete binmek tehlikeli mi?
Açık ortamda bir parkta yürür, koşar veya bisiklete binerken mekandaki hava üzerinden korona virüs bulaşma olasılığı pek yüksek görülmemektedir. Çevrenizden hastalığa sahip biri geçse veya bu kişi sizden önce aynı yerde koşu ve yürüme eylemi gerçekleştirmiş olsa bile bu riskin düşük olduğunu ve önünüzde bisiklet kullanarak ilerleyen bireyden virüs kapıp hastalığa yakalanmanın pek de olası olmadığını bilmelisiniz. Eğer herkes maske takıyorsa endişe etmenize gerek olmayacaktır.
Plajlarda risk var mı?
Plajların risklerini de açık hava mekanları ile aynı değerlendirmek lazım. Fakat yanınızda yatıp güneşlenen bireylerle aranıza 3-5 metrelik bir mesafe koymalısınız. Virüsün esen rüzgarla ortamdan veya deniz üstünden gelebileceğini aktaranlar olsa da şu ana kadar böyle bir kanıt yok. Mesafeli plajlar güvenli olarak kabul ediliyor.
Deniz ve havuzda durum nedir?
Virüsün su üzerinden ağız ve yutma yolu ile kapıldığı hususunda da net bir bilgi olmadığı gibi böyle raporlar da mevcut değil. Havuzlarda temiz olarak yapılmış klorlama ve buna benzer işlemlerin virüsü ortadan kaldırdığı bilgisine sahip bulunduğumuz için deniz ve havuz şimdilik güvenli olarak görülüyor.
Klima ve virüs etkisi nedir?
Klimalardan virüs bulaşmıyor virüsün klimanın içine saklanıp oradan hücum ettiği gibi bir gerçek yok. Fakat bu hususun başka bir boyutuna dikkat çekmekte de fayda var. Klimaların açık olmayan ortamlarda bulunması risk yönünden bir artış manasına gelebilir. Bu, klimanın kendisinden kaynaklı olmayıp yarattığı hava akımının virüsü taşıyabilme gücünden kaynaklanıyor. Bu sebeple de hava akımının olduğu yönde oturmak iyi bir fikir olarak görülmüyor.
Spor salonları güvenli mi?
Spor salonlarından korona virüs bulaşması ile ilgili kesin bilgi olmasa da geçtiğimiz günlerde Güney Kore’de bir makale yayınlandı. Teyit eden başka bir araştırma olmamasına rağmen 12 spor salonundaki fitness ve dans sınıflarına bakmışlar. Yüksek eforla yapılan fitness derslerinde bulaşma riski yüksek bulunurken, yoga ve pilates grup çalışmalarında enfeksiyon görülmemiş. Enfeksiyon görülen mekanlar ortalama 60 metrekare, katılan sayısı 5-22 ve yoğun egzersiz süresi 50 dakika imiş. 5 kişiden az sınıf çalışmalarında ise bulaşma olmamış. Sonuçta, katılan sayısının çok olması, mekanın küçüklüğü, yapılan sporun yoğunluğu ve ortamdaki ısı ve nemin korona virüs bulaşması için risk faktörleri olduğu görülmüş. Kalabalık, kapalı ve küçük ortamlarda yapılan fitness riskli iken yoga ve pilates güvenli olarak değerlendirilmiş.
Kaynak: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/8/20-0633_article
