Tıp fakültesinden mezun olan her hekim, uzmanlık yolculuğunda mutlaka zorunlu hizmet (mecburi hizmet) sürecinden geçer. Sağlık sisteminde hekim ihtiyacını karşılamak amacıyla uygulanan bu görev, genç doktorların farklı bölgelerde hizmet vermesini sağlar. 2025 yılında zorunlu hizmete gidecek hekimlerin en çok merak ettiği konular ise maaşlar, ek ödemeler ve sosyal haklardır. İşte güncel bilgilerle kapsamlı bir rehber…

---

Zorunlu Hizmette Maaş Ne Kadar?

Zorunlu hizmette maaş, hekimin pratisyen ya da uzman olmasına, görev yaptığı kurumun özelliklerine ve bulunduğu bölgeye göre değişir. 2025 Ocak zamlarından sonra güncel maaşlar şu şekildedir:

• Pratisyen doktorlar: Ortalama maaş 72.000 TL civarında. En düşük seviyelerde 63.000 TL, yüksek seviyelerde ise 90.000 TL’ye kadar çıkabiliyor.
• Uzman doktorlar: 1/4 derecesinde bir uzman hekimin maaşı yaklaşık 115.000 TL. Deneyim ve branşa bağlı olarak maaşlar 145.000 – 275.000 TL aralığına kadar yükseliyor.
• Yan dal uzmanları ve yüksek riskli branşlarda çalışan doktorlarda maaşlar daha da artabiliyor.

Bu temel maaşlara eklenen döner sermaye, nöbet ücretleri ve bölgesel teşvik ödemeleriyle toplam gelir çok daha yukarı çıkıyor.

---

Ek Ödemeler: Döner Sermaye, Nöbet ve Teşvikler

Zorunlu hizmet sürecinde hekimlerin geliri sadece maaştan ibaret değildir. Ek ödemeler toplam geliri ciddi şekilde artırır:

• Döner Sermaye Ödemesi: Hastanenin performansına göre belirlenir. Büyük şehirlerde yoğun hasta yükü olan kurumlarda döner sermaye daha yüksektir.
• Nöbet Ücretleri: Acil servis, yoğun bakım veya ameliyathane nöbetleri ek gelir sağlar. 2025 yılında bir nöbetin ücreti ortalama 1.000 – 1.200 TL’dir. Düzenli nöbet tutan bir hekim için aylık ek gelir oldukça yüksektir.
• Teşvik Ödemeleri: Özellikle Doğu ve Güneydoğu gibi hekim ihtiyacının yoğun olduğu bölgelerde ek ödemeler yapılır. Bu teşviklerle maaş, merkezi şehirlerdeki hekimlere kıyasla belirgin şekilde artabilir.

---

Sosyal Haklar

Zorunlu hizmette görev yapan hekimler, devlet memuru statüsünde pek çok sosyal haktan yararlanır:

• Lojman İmkânı: Kırsal bölgelerde görev yapan hekimlere lojman sağlanır.
• Yol ve Taşınma Yardımı: Atama sonrası görev yerine gidiş masrafları kısmen karşılanır.
• İzin Hakları: Yıllık izin, doğum izni, rapor hakkı gibi tüm yasal izinlerden yararlanılır.
• Sağlık Sigortası: SGK kapsamında güvence sağlanır.
• Kıdem ve Emeklilik: Zorunlu hizmette geçen süre emeklilik hesabına dâhil edilir.

---

Çalışma Koşulları ve Süre

Çalışma koşulları, atandığınız ilin özelliklerine ve hastanenin kapasitesine göre değişir. Büyük şehirlerde hasta sayısı fazla olduğu için iş yükü artarken, küçük illerde hekim sayısının az olması nedeniyle daha geniş bir sorumluluk alanı olabilir.

Zorunlu hizmet süresi:

• Pratisyen hekimlerde yaklaşık 300 gün,
• Uzman hekimlerde ise ortalama 450 gün civarındadır.

---

Avantajlar ve Dezavantajlar

Avantajlar:

• Maaşın üzerine eklenen nöbet, teşvik ve döner sermaye ödemeleriyle yüksek gelir elde edilebilir.
• Kısa sürede yoğun klinik deneyim kazanılır.
• Kamu personeli olmanın getirdiği sosyal haklar güvence sağlar.

Dezavantajlar:

• Atama yerleri çoğunlukla büyük şehirlerin dışında olabilir.
• Kırsal bölgelerde iş yükü daha fazladır.
• Aile düzeni açısından zorluk yaşanabilir.

---

Toplam Gelir Beklentisi

2025 yılı itibarıyla, zorunlu hizmette çalışan bir hekim için toplam gelir şu aralıklarda olabilir:

• Pratisyen doktorlar: Ek ödemelerle birlikte 100.000 – 130.000 TL
• Uzman doktorlar: Nöbet ve teşviklerle birlikte 140.000 – 200.000+ TL

Bölge, branş ve kurumun döner sermaye performansına göre bu miktarlar daha da artabilir.

---

Sonuç

Zorunlu hizmet, Türkiye’de her hekimin karşılaştığı bir süreçtir. Maaş, ek ödemeler ve sosyal haklar açısından bakıldığında, 2025 yılında hekimlerin gelir seviyeleri tatmin edici düzeylere ulaşmıştır. Ancak görev yerinin uzaklığı ve yoğun iş yükü, bu sürecin zorluklarıdır. Hekimler, TUS sonrası plan yaparken zorunlu hizmet koşullarını da göz önünde bulundurmalı, avantajları ve dezavantajları birlikte değerlendirmelidir.