Türk Dil Kurumu reçete kelimesi için “Hekimler tarafından yazılan ilaçların ve bu ilaçların kullanış biçimlerinin yer aldığı kağıttır.” tanımını kullanmaktadır.
Hepimizin bildiği üzere reçete üzerinde yer alan bilgiler şu şekildedir.
- Hastanın adı soyadı
- Hastanın kimlik numarası
- Tarih/saat
- Hastalığa ait tanı bilgisi
- Muayene protokol numarası
- Yazılan ilaçlar
- İlaçların kullanım dozları
- İlaçları yazan doktorun adı-soyadı-sicil numarası
Reçeteler sınıflandırılırken bazı renkler kullanılır. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılan 5 çeşit reçete bulunmaktadır. Bu renkler içeriklere göre bazı anlamlar taşımaktadır. Çeşitler şunlardır:
- Beyaz reçete
- Kırmızı reçete
- Yeşil reçete
- Turuncu reçete
- Mor reçete
Detaylı bilgiler için gelin reçetelerin çeşitlerine bakalım.
Beyaz Reçete
Genelde pratisyen ya da uzman doktorlar tarafından yazılan gündelik kullandığımız basit ilaçların çoğu bu gruba girmektedir. Bu ilaçlar kontrole tabi tutulmazlar. Antibiyotikler, basit ağrı kesiciler ve tansiyon ilaçları vs. bu gruba dahildirler.
Kırmızı Reçete
Uyuşturucu özellikli birçok ilaç bu gruba girmektedir. Yalnızca belirli uzman hekimler tarafından reçete edilmektedir. Doktor tedavisi ve kontrolü olmadan kendi isteğimizle temin edemeyeceğimiz ilaçlardır. İlaçların kullanıldığı yerler:
- Psikotik hastalıklar
- Bazı kanserler
- Kanser ağrıları
- Bazı psikiyatrik hastalıklar
- Önlenemeyen bazı ağrılar
- Kronik ağrılar
Yeşil Reçete
Genelde bağımlılık yapan psikotrop ilaçlar bu kategoride sınıflanmaktadır. Yeşil reçeteli ilaçların kırmızılardan farklı olmasının temel sebebi bağımlılık yapma özelliklerinin farklı olmasıdır. Genelde bölümün uzman hekimi tarafından yazılmaktadır.
Yeşil reçete ile yazılan bazı etken maddeler şunlardır:
- Alprazolam
- Diazepam
- Ketamin
- Etomidat
Turuncu Reçete
Bazı hematolojik ilaçların temini için kullanılan reçete türüdür. Yani kan bozukluklarının tedavi edilmesinde kullanılan ilaçlar bu gruba dahildir. Mor reçete ile farkı da ilaç ürünlerinin farklı olmalarından kaynaklanmaktadır.
Mor Reçete
Turuncu reçete gibi mor reçete de hematolojik ilaçların temin edilmesi için yazılır. Mor reçete ile yalnızca bazı kan ürünleri temin edilebilmektedir.
Faktörler dışındaki kan ürünleri (albümin vs.) mor reçete ile alınabilmektedir.
Neden reçeteler renklere sahiptir?
- İlaçların daha etkili kullanılmasının sağlanması
- Amaç dışı kullanımın giderilmesi
- Bağımlılıkların azaltılması
- Tedavilerin etkin olması
